Makers inspiratiemateriaal reflecteren op bruikbaarheid conceptexamenprogramma's moderne vreemde talen

Redactie Geplaatst op 07 oktober 2025

Dinsdagmiddag kwamen acht leraren, opleiders en vakdidactici van Engelse, Duitse, Franse, Spaanse en Chinese taal en cultuur bij elkaar, samen met onze SLO-collega's. In de voorbereiding op het beproeven van de conceptexamenprogramma’s (en –syllabi) voor de moderne vreemde talen zijn zij sinds eind mei (online) al aan de slag om in groepjes suggesties, aanwijzingen en tips uit te werken om lessen te ontwerpen op basis van de nieuwe examenprogramma's. 

Deze zijn bedoeld voor de leraren van de dertig scholen die meedoen aan het beproeven van de conceptprogramma's. Deze leraren werken ze verder uit, zodat ze in hun lessen met hun leerlingen echt kunnen werken aan de nieuwe inhouden.

Inspiratie, inspiratie, inspiratie…

De makers van inspiratiemateriaal vormen daarmee de tweede groep collega's – na de syllabuscommissie moderne vreemde talen – die de conceptexamenprogramma's gebruikt om onderwijs- en toetsmateriaal te selecteren of te ontwerpen. En dus kunnen zij ook iets zeggen over de begrijpelijkheid en bruikbaarheid ervan om onderwijs en toetsing vorm te geven. De bijeenkomst die wij hiervoor georganiseerd hadden, leverde een hoop mooie inzichten en concrete tips voor verbetering op!  

Ontwikkeling van readers

De fase van beproeven is een belangrijke stap in de actualisatie van het curriculum van de moderne vreemde talen in de bovenbouw vmbo, havo en vwo. De conceptexamenprogramma’s worden beproefd met leerlingen, leraren en schoolleiders van dertig scholen.

Ter voorbereiding is een groep leraren, opleiders en vakdidactici aan de slag gegaan met het ontwikkelen van vijf readers om leraren zoveel mogelijk handvatten en inspiratie te bieden om aan de slag te gaan met de nieuwe inhouden in hun klassen:

  • Taal in de praktijk – vmbo
  • Fictie – vmbo
  • Literatuur – havo-vwo
  • Lingua franca
  • Nog te ontwikkelen: nieuw centraal examen MVT en voorbereiding erop.

Belangrijk uitgangspunt is daarbij om vanuit samenhang talenonderwijs en passende toetsing vorm te geven. Ook komen het onderscheid tussen beheersings- en ervaringsdoelen aan bod en hoe daarmee om te gaan. En er is aandacht voor taalbewustzijn, cultuurbewustzijn, meertaligheid, digitale geletterdheid en LOB.

De enthousiaste groep makers van inspiratiemateriaal bestaat uit:

  • Doris Abitzsch
  • Niklas Abel
  • Eline Batenburg
  • Catrijn Cetin    
  • Bart Doedens                  
  • Sebastiaan Dönszelmann  
  • Jurjen Faber
  • Roos Euverman              
  • Zhiyu Fan  
  • Judith Hagedoorn      
  • Mireille Hassemer          
  • Mayte Ibañez                  
  • Wouter de Jong      
  • Anna Kaal
  • Maeike Kiers    
  • Florentine Krijnen  
  • Annelies de Mol              
  • Jessica Paardekooper
  • Laurens Runderkamp  
  • Esther Schat  
  • Niek Schefer  
  • Marleen Spierings

Inbreng bruist

De inbreng van de makers van het inspiratiemateriaal buitelde over elkaar heen, want er was heel veel om met elkaar te delen. Zomaar een greep uit de besproken punten:

  • Dat een eindterm bestaat uit het doel én een uitwerking, is heel fijn. Die uitwerking biedt handvatten om te weten waaraan je bij de eindterm moet voldoen. De illustraties in ‘Te denken valt aan’ zijn heel helpend voor lesactiviteiten. Maar veel leraren zullen op zoek zijn naar voorbeelden voor toetsing en het PTA. Komen die ook beschikbaar?
  • De verschillende type doelen (beheersings-, ervarings- en hybride doelen) leidt tot grote vragen: welk doel is aanbod, welke moeten aantoonbaar bewezen worden door de leerlingen? Moeten ervaringsdoelen getoetst worden en wat is toetsen dan precies? En hybride doelen dan? Verdwijnen de ervaringselementen niet in het onderwijs, zeker als er qua beheersing heel veel moet?
  • Verschillen tussen havo en vwo zouden explicieter in de domeinen B en C geformuleerd kunnen worden, want dit biedt niet altijd voldoende houvast om te differentiëren én de vraag is voor havo of het wel uitvoerbaar is.
  • Samenhang tussen eindtermen: voor het maken van onderwijs lijkt dit heel aardig te lukken. Maar juist als het gaat om toetsing zijn er vraagstukken: hoeveel inhouden en vaardigheden kun je tegelijk in toetstaken aanbieden én goed beoordelen?
  • Wat in doeltaal en wat in voertaal moet, kan duidelijker worden gemaakt, bijvoorbeeld een mondeling over literatuur bij Engels. Is dat aan de school om te bepalen of moet dat heel expliciet in de eindtermen worden vastgelegd?

En er waren nog veel meer inzichten. Wij nemen deze inzichten allemaal mee in het verdere traject en leggen deze naast de inzichten en feedback van de leerlingen, leraren en schoolleiders die dit schooljaar de nieuwe inhouden beproeven.

Bevrijdend, frustrerend, maar heerlijk

De makers van inspiratiemateriaal vatten hun werk samen met de volgende woorden: verhelderend, bevrijdend, frustrerend, interessant (met bepaalde intonatie) én heerlijk!

Wil je meer weten over het beproeven van de conceptexamenprogramma’s (en –syllabi) van moderne vreemde talen? Lees dan verder op deze pagina en bekijk ook de animatie. 

Wil je dit Delen?

blijf op de hoogte

Altijd als eerste op de hoogte van de laatste ontwikkelingen? Meld je dan aan voor onze automatische updates. Je ontvangt dan een e-mail als wij een nieuwsbericht plaatsen.

Aanmelden updates

* zijn verplicht
Vakken