Leerlingen krijgen steeds meer te maken met veel data die ze moeten begrijpen, interpreteren en gebruiken in hun dagelijkse leven en mogelijke vervolgopleidingen. Vmbo-leerlingen die nu het examenprogramma wiskunde volgen en door willen gaan naar de havo, sommige mbo-opleidingen of de arbeidsmarkt zijn onvoldoende toegerust om die stap te maken. Daarnaast zijn ook de examenprogramma’s voor wiskunde vmbo verouderd: ze zijn voor het laatst in de jaren '90 geactualiseerd. Verder is er in de huidige vmbo-examenprogramma's nu geen wiskunde dat echt past bij de kaderberoepsgerichte leerweg en er is te weinig aandacht voor het leren omgaan met grote hoeveelheden (digitale) cijfermatige informatie.

Om te zorgen voor een betere aansluiting met het vervolgonderwijs en de arbeidsmarkt actualiseert SLO samen met een vakvernieuwingscommissie en het onderwijsveld, in opdracht van het ministerie van OCW, de examenprogramma's wiskunde vmbo.

Niet alle leerlingen op het vmbo volgen het vak wiskunde in de bovenbouw terwijl ook deze leerlingen steeds meer te maken krijgen met data in vervolgopleidingen, beroepen en dagelijks leven. gecijferdheid is ontwikkeld voor alle leerlingen die wiskunde nu niet in hun examenpakket hebben. Binnen het vak gecijferdheid ligt de focus op deze leerlingen te leren omgaan met de data in de maatschappij waarbij inzicht in getallen steeds belangrijker wordt. Denk hierbij aan de informatie op producten (etiketten), brochures, infographics etc. Door alle leerlingen op het vmbo wiskunde aan te bieden, worden ze beter voorbereid op hun vervolgopleiding, op hun toekomstige beroep en in hun dagelijkse leven.

De vakvernieuwingscommissie wiskunde heeft drie conceptexamenprogramma’s ontwikkeld, speciaal voor leerlingen die geen wiskunde in hun examenpakket hebben. Omdat gecijferdheid een nieuw vak wordt, voert SLO een vooronderzoek uit. Want welke gevolgen heeft het voor de inrichting van profielen, vakkenpakketten, onderwijstijd en de uitslagbepaling? Dat geldt zowel voor de (eventuele) definitieve plek in het onderwijsstelsel vmbo, als voor de positie van het vak. Komend schooljaar 2024/2025 zal dit vooronderzoek plaatsvinden onder 24 scholen, de twee schooljaren erna zal het volledige conceptexamenprogramma gecijferdheid door middel van een pilot op een 12-tal scholen worden gehouden. Werving en selectie van de scholen die zowel aan het vooronderzoek in 2024-2025 als aan de pilot in 2025-2026/2026-2027 mee gaan doen zal in september 2024 plaatsvinden.

Dat gebeurt in vier fasen. SLO werkt samen met de vakvernieuwingscommissie, CvTE, stichting Cito en andere betrokkenen toe naar geactualiseerde examenprogramma's en –syllabi voor wiskunde vmbo.

• Fase 1. Ontwikkelen conceptexamenprogramma's
• Fase 2. Ontwikkelen conceptsyllabi
• Fase 3. Beproeven conceptexamenprogramma's en -syllabi
• Fase 4. Opleveren handreikingen

Na de fase van beproeven scherpen we de conceptexamenprogramma’s waar nodig aan. Daarna is het aan het ministerie van OCW om ze vast te stellen. Wiskunde 1,2 wordt in het schooljaar 2024/2025 beproefd. Daarna kunnen de examenprogramma’s wiskunde 1,2 geïmplementeerd worden. Dat betekent bij- en nascholing van leraren (in opleiding) en vernieuwing van leermiddelen, toetsen en examens. De verwachting is dat de implementatieperiode twee jaar duurt. Daarna gaan leerlingen en leraren in heel Nederland met de geactualiseerde examenprogramma's werken.

Voor gecijferdheid ligt dat anders. Gecijferdheid wordt beproefd in 2025/2026 en 2026/2027. Daarna is het aan het ministerie van OCW om dit mogelijk in het stelsel aan te gaan passen, waarna implementatie kan gaan plaatsvinden.

Komend schooljaar 2024/2025 zal dit vooronderzoek plaatsvinden onder 24 scholen, de twee schooljaren erna zal het volledige conceptexamenprogramma gecijferdheid door middel van een pilot op een 12-tal scholen worden gehouden. De werving en selectie van de scholen voor het vooronderzoek in 2024-2025 en de pilot in 2025-2026/2026-2027 vindt plaats in september 2024. Houd onze berichtgeving op dit webplatform en social media in de gaten.

Een examenprogramma is een bij wet- en regelgeving vastgelegd curriculumdocument, dat voor een vak beschrijft wat er aan het einde van het voortgezet onderwijs bereikt moet zijn om het vak met succes af te ronden. De geactualiseerde examenprogramma's beschrijven dat in termen van beheersing en/of ervaring. Het omvat in elk geval een karakteristiek en een set van eindtermen geordend in (sub)domeinen. Indien sprake is van een centraal- en schoolexamen, bevat het examenprogramma ook een verdeling van inhoud over het centraal en schoolexamen.

Actuele examenprogramma’s dragen bij aan een goede doorstroom naar vervolgonderwijs en tussen schoolsoorten en leerwegen. Ook bereiden ze leerlingen voor op hun plek in de maatschappij.

De examenprogramma’s zijn niet meer actueel. Om leerlingen goed voor te blijven bereiden op hun vervolgopleiding en toekomst, is het noodzakelijk om de examenprogramma’s te actualiseren.
Actuele examenprogramma’s dragen bij aan een goede doorstroom naar vervolgonderwijs en tussen schoolsoorten en leerwegen. In opdracht van het ministerie van OCW en samen met het onderwijsveld voert SLO deze opdracht uit.

Voor de vakken Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde (havo-vwo), maatschappijleer, Friese taal en cultuur, klassieke talen en de natuurwetenschappelijke vakken zijn de examenprogramma’s voor vmbo, havo en vwo geactualiseerd. Zes vakvernieuwingscommissies hebben in zomer 2024 samen 61 conceptexamenprogramma's opgeleverd voor Fries, klassieke talen, maatschappijleer, moderne vreemde talen, Nederlands en wiskunde havo-vwo. Begin 2025 volgden de conceptexamenprogramma's voor de natuurwetenschappelijke vakken en de startersvarianten van moderne vreemde talen havo-vwo. Vanaf 2025-2026 beproeft SLO de 61 conceptexamenprogramma’s en voor vakken met een centraal examen, de -syllabi op scholen. Dit gebeurt in afstemming en samenwerking met onder andere vakverenigingen, vervolgonderwijs, CvTE en stichting Cito. In schooljaar 2026-2027 worden de conceptexamenprogramma's voor de natuurwetenschappelijke vakken en de startersvarianten van moderne vreemde talen havo-vwo beproefd.

Er zijn op dit moment ook drie vakvernieuwingscommissies gestart om de examenprogramma’s van bewegen en sport, kunst en cultuur en mens en maatschappij te actualiseren. Na 24 maanden, dus in zomer 2026, leveren deze drie commissies hun conceptexamenprogramma's op.

De conceptexamenprogramma’s Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde (havo/vwo), maatschappijleer, klassieke talen en Friese taal en cultuur zijn in 2024 opgeleverd. Deze gepubliceerde conceptexamenprogramma's zijn te bekijken op de themapagina van de examenprogramma's op SLO.nl.

Komend schooljaar gaan de conceptexamenprogramma’s Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde (havo/vwo), gecijferdheid, maatschappijleer, klassieke talen, Friese taal en cultuur, nlt en O&O beproefd worden. Voor de programma’s die in 2026-2027 worden beproefd, namelijk de compact variant van de moderne vreemde talen en Biologie, Natuurkunde en Scheikunde gaan we eind 2025 scholen werven. Is jouw school geïnteresseerd om de conceptexamenprogramma’s Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde (havo/vwo), maatschappijleer, klassieke talen of Friese taal en cultuur te beproeven in de onderwijspraktijk? Stuur een e-mail naar [email protected].

Meld je aan voor de nieuwsupdates onderaan deze pagina. Zodra er activiteiten worden georganiseerd, bijvoorbeeld veldraadplegingen om de (tussentijdse) vraagstukken of bevindingen te bespreken, publiceren we dit op de webplatfora. Je ontvangt dan automatisch bericht.

Het beproeven duurt een jaar. Daarna kunnen scholen, lerarenopleidingen, leermiddel- en toetsmakers twee jaar toewerken naar de invoering. De invoering van programma’s die in 2025-2026 worden beproefd, zal naar verwachting in schooljaar 2028-2029 zijn: leerjaar 3 in het vmbo en leerjaar 4 in havo en vwo.

Voor de programma’s die in 2026-2027 worden beproefd, geldt dat de invoering naar verwachting een jaar later is: 2029-2023. Is jouw school geïnteresseerd om de conceptexamenprogramma’s voor één van deze vakken vak te beproeven in de onderwijspraktijk? Stuur een e-mail naar [email protected] en geef aan voor welke vakken je geïnteresseerd bent.

De kerndoelen zijn voor het po en onderbouw vo ontwikkeld en de examenprogramma’s voor bovenbouw vo. Daarbij is een inhoudelijke doorlopende leerlijn geborgd van po naar vo. Net als in het verleden, wordt echter niet gestart met invoering vanaf groep 1 (po) of klas 1 (vo), maar wordt er parallel en daarmee zo snel als verantwoord mogelijk ingevoerd.

Hier is aandacht voor. In de lespraktijk worden onderdelen van de conceptexamenprogramma’s beproefd in de klas. Het gehele conceptexamenprogramma wordt daarnaast bevraagd op (verwachte) uitvoerbaarheid. De feedback wordt gewogen en waar nodig worden de conceptexamenprogramma’s bijgesteld, zodat ze (verwacht) uitvoerbaar zijn in de onderwijspraktijk. Na invoering zal hierop meerjarig gemonitord worden.
Met de schoolleiders zal ook gekeken worden naar de consequenties voor de gehele lessentabel. Uiteindelijk zal SLO hierop een advies aan het ministerie van OCW schrijven en een handreiking ontwikkelen om te komen tot een lessentabel passend bij visie en context van de school.

Nadat de conceptexamenprogramma’s gevalideerd en in praktijk beproefd zijn, worden handreikingen opgeleverd die scholen gebruiken bij het ontwikkelen van schoolexamens. Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de schoolexamens. Als het vak ook een centraal examen kent, worden daarnaast voorschrijvende syllabi opgeleverd die de doelen specificeren die zijn toegeschreven aan het centraal examen. Deze syllabi dienen als basis voor de uitwerking van de centrale examens. Ook helpt het leraren hun leerlingen goed voor te bereiden op de examens.

In de teams en vakvernieuwingscommissies gaan leraren, vakexperts en curriculum experts aan de slag met de actualisatie. Zij werken samen met een advieskring, die onder andere bestaat uit vakverenigingen, wetenschappers, lerarenopleidingen en andere relevante netwerken passend bij het betreffende vak. Daarnaast worden vakexperts geraadpleegd. Uiteraard worden leerlingen ook betrokken bij het actualisatieproces. SLO organiseert samen met het LAKS leerlingpanels, waarbij leerlingen reflecteren op de (tussentijdse) plannen en producten van de teams en vakvernieuwingscommissies.

Leerlingpanels reflecteren op de (tussentijdse) plannen en producten van de teams en vakvernieuwingscommissies. Hierin wordt samengewerkt met het LAKS. In de uiteindelijke conceptkerndoelen en -examenprogramma’s wordt toegelicht hoe de input van leerlingen is verwerkt. Tijdens de gehele fase van beproeven worden leerlingen in de lessen betrokken bij de nieuwe vakinhouden. Hun input wordt meegenomen in de definitieve versie van de conceptexamenprogramma’s en conceptsyllabi.