Op dit moment werkt een groep leraren, lerarenopleiders en vakdidactici aan inspiratiematerialen op basis van inhouden uit de conceptexamenprogramma's Nederlands. Dit doen zij in voorbereiding op de fase van beproeven. Leraren die meedoen aan het beproeven, krijgen dit materiaal na de zomer en kunnen zo ideeën opdoen voor onderwijs en toetsing vanuit de nieuwe programma's.
Bewust gebruik van generatieve AI
Leonie Sliepenbeek werkt graag mee aan de inspiratiematerialen vanwege de focus op de toekomstbestendigheid van het schoolvak Nederlands in veranderende digitale tijden. Dit sluit goed aansluit bij haar promotieonderzoek over het ontwikkelen van een nieuwe geïntegreerde redeneer- en schrijfdidactiek over en met generatieve AI.
"Een belangrijke rol is weggelegd voor het leren reflecteren op hun schrijfvaardigheid en bewust gebruik van AI."
Leonie Sliepenbeek - Vakdidacticus, promovenda Tilburg University en docent Nederlands.
“In mijn onderzoek staat de vraag centraal hoe leerlingen nog steeds bewust geletterde schrijvers kunnen worden ondanks of juist dankzij alle technologische hulpmiddelen. Een belangrijke rol is weggelegd voor het leren reflecteren op hun schrijfvaardigheid en bewust gebruik van AI.”, vertelt Leonie. “Die visie sluit naadloos aan bij de nieuwe eindtermen, waardoor meewerken aan de fase van beproeven docenten in het land de kans biedt om al in een vroegtijdig stadium actuele lessen hierover te geven.”
Wat doen deelnemende scholen?
Tussen de startdag in september en de herfstvakantie bereiden scholen samen met SLO de fase van beproeven voor. In die periode maken leraren hun eigen les- en toetsmateriaal op basis van de nieuwe eindtermen. Na de herfstvakantie gaan ze daar vervolgens met hun leerlingen mee aan de slag. In twee blokken van acht weken worden de nieuwe inhouden uitgeprobeerd in de praktijk. Daarna worden de programma's geëvalueerd op bruikbaarheid en (verwachte) haalbaarheid.
Welke onderdelen beproeven we?
Tijdens het beproeven zal de integratie van inhouden binnen en tussen de domeinen van het vak Nederlands centraal staan. Het is de bedoeling dat eindtermen zoveel mogelijk in samenhang worden aangeboden om zo aan te sluiten bij een zo authentiek mogelijke situatie. Op die manier wordt leren betekenisvol voor leerlingen!
Het aanbieden van eindtermen in samenhang houdt in dat je je in je lessen en toetsen niet slechts focust op één eindterm, maar op meerdere eindtermen tegelijk. Soms ligt dit voor de hand en gaat dit bijna automatisch: als je bezig bent met het analyseren van literatuur ben je immers automatisch ook bezig met het begrijpen van schriftelijke teksten.
Andere onderdelen die we zullen beproeven zijn creatief taalgebruik, taalvariatie, taalverandering en digitale geletterdheid, waarbij ook de taalvaardigen aan bod komen.
"Mijn wens voor het vernieuwde schoolvak Nederlands is dat de vakinhoud weer gaat leven en aan leerlingen laat zien hoeveel onze eigen taal, communicatie, literatuur en poëzie te bieden hebben."
Leonie Sliepenbeek
Het vernieuwde vak Nederlands
“Het vak Nederlands heeft jongeren veel te bieden en de nieuwe kerndoelen en eindtermen laten volgens mij goed zien hoeveel er nog in klaslokalen te ontdekken valt”, sluit Leonie af. “Mijn wens is dat de vakinhoud meer gaat leven en aan leerlingen laat zien hoeveel onze eigen taal, communicatie, literatuur en poëzie te bieden hebben, zoals vervreemding, verwondering, creativiteit, reflectief en kritisch denken, expressie, overtuiging, analyse en functionaliteit.”
Lees hier verder over het beproeven van de conceptexamenprogramma’s Nederlands.